همه‌چیز جوانسازی پوست به روش پی ار پی (PRP)؛ روش انجام، مزایا و عوارض احتمالی
آیا نگران چین‌وچروک‌های زودرس، صدمات ناشی از نور خورشید یا ناهمواری رنگ پوست‌تان هستید؟ پلاسمای غنی از پلاکت (که به اختصار PRP گفته میشود)، نوعی پزشکی ترمیمی و درمانی غیرتهاجمی است که با به‌کارگیری آن می‌توانید ظاهر پوست‌تان را بهبود ببخشید. در این مقاله از «منومد»، هر آنچه را که لازم است درباره پلاسمای غنی از پلاکت بدانید، برایتان آورده‌ایم.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و موارد استفاده از آن
پلاسمای غنی از پلاکت، پلاسمای غلیظ‌شده خون سرشار از پلاکت است که از خود بیمار گرفته میشود. به همین دلیل این روش درمانی یکی از ایمن‌ترین روش‌های جوانسازی پوست است. از این پلاسما برای مناطق آسیب‌دیده پوست مانند صورت، گردن، سروسینه و دست‌ها استفاده میشود. همچنین این روش درمانی برای بهبود مشکلات پوستی مانند علایم مسن شدن پوست همچون چین‌وچروک کاربرد دارد.
درضمن برخی از متخصصان برای درمان برخی از مشکلات طاسی، مانند طاسی سکه‌ای (آلوپسی آندروژنیک) از این روش استفاده می‌کنند.
دیگر استفاده‌های پلاسمای غنی از پلاکت
بیشتر مشکلات پوستی و مو، از جمله پف، تیرگی و گودی دور چشم، درمان ترک‌های پوستی، خط اخم و خنده، رفع ریزش مو، تقویت مو و تحریک رشد مو، درمان جای جوش یا آکنه و گودی‌های ناشی از آبله‌مرغان، درمان اثر زخم‌های جراحی، سوختگی و بریدگی‌ها را می‌توان با روش درمانی پلاسمای غنی از پلاکت برطرف کرد.
در برخی از مراکز درمانی پزشکان متخصص از پلاسمای استخراج‌شده از خون بیمار برای بهبود صدمات غضروفی، رباط‌ها، ماهیچه‌ها، مفاصل، تاندون‌ها و سایر صدمات بافت نرم هم استفاده می‌کنند. این روش برای درمان ورزشکارها که صدمه می‌بینند کاربرد بسیاری دارد و سرعت جراحت‌های ورزشی و همچنین زخم‌های پس از جراحی را افزایش می‌دهد. این روش در درمان زخم‌های دیابتی مزمن هم موثر است.
چگونگی انجام درمان پلاسمای غنی از پلاکت
پلاسما، بخش مایع خون و متشکل از آب و پروتئین است که به گلبول‌های سفید و قرمز و همچنین پلاکت‌ها کمک می‌کند تا در جریان خون حرکت کنند.
از طرفی، خود پلاکت، نوعی سلول خونی است که در مغز استخوان تولید می‌شوند و در ایجاد لخته خون نقش مهمی دارد. پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای پروتئینی رشد هم هستند که می‌توانند در بهبود جراحت‌ها موثر باشند.
متخصص پوست، مقدار کمی از خون‌تان را می‌گیرد و آن را درون دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌دهد. دستگاه با سرعت‌های مختلف خون را آنقدر می‌چرخاند تا لایه‌های مختلف خون از هم جدا شوند. یکی از این لایه‌ها، پلاسما و غنی از پلاکت است. در واقع این لایه از پلاسما، سه برابر بیشتر از خون معمولی پلاکت دارد.
سپس پلاسمای غنی از پلاکت به آن نواحی از بدن‌تان که تحت درمان قرار دارد، تزریق میشود. پزشک پیش از تزریق محل را با ماده بی‌حسی موضعی، بی‌حس می‌کند. بعد از اینکه بی‌حسی برطرف شود، ممکن است در ناحیه تزریق تا دو هفته اول درمان احساس درد کنید و درضمن معمولا چند هفته طول می‌کشد تا نتیجه درمان‌تان را ببینید.
برخی اوقات پزشک برای اطمینان از تزریق صحیح پلاسما در ناحیه مورد نظر، هنگام تزریق، از فناوری فراصوت استفاده می‌کند. تزریق بسته به محل درمان، حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
وقتی پلاکت‌ها در ناحیه تحت درمان قرار می‌گیرند، تجزیه شده و فاکتورهای رشد را آزاد کرده و این فاکتورها به نوبه خود شروع به ترمیم و بازسازی سلول‌ها می‌کنند. البته این کار، فرایند و سازوکارهای ترمیم مشکلات و زخم‌های بدن را هم تحریک کرده و بهبود جراحت‌ها یا صدمات پوستی را افزایش می‌دهد.
اقدامات پیش از انجام درمان PRP
پیش از انجام این نوع روش جوانسازی پوست، باید مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین و ایبوپروفن را قطع کنید. همچنین ممکن است لازم باشد مدتی ویتامین و مکمل‌های خاصی، مانند اسیدهای چرب امگا۳را هم مصرف نکنید. این داروها در درمان اختلال ایجاد می‌کنند.
اقدامات پس از انجام مراحل درمان
بعد از اینکه متخصص پوست، تزریق پلاسما را انجام داد، معمولا چند مورد زیر را به شما توصیه می‌کند:
- تا دو روز پس از درمان، محل تزریق را هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار، به مدت ۲۰ دقیقه یخ بگذارید. با استفاده از این روش از قرمزی و تورم ناشی از تزریق کاسته میشود. درضمن تا ۴۸ساعت بعد از تزریق نباید محل درمان را بشویید. فقط باید با ملایمت محل تزریق را تمیز کنید.
- از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بعد از این نوع درمان پرهیز کنید. زیرا این داروها جلوی فرایند درمان را می‌گیرند.
- از فعالیت‌هایی که محل تزریق را درگیر می‌کند، پرهیز کنید.
- قبل از اینکه فعالیت‌های سنگین فیزیکی مانند دویدن، شنا یا دوچرخه‌سواری را شروع کنید، حتما با پزشک متخصص‌تان مشورت کنید.
- از آرایش و استفاده از کرم‌های لایه‌بردار شیمیایی پرهیز کنید.
- در معرض هوای سرد یا داغ قرار نگیرید.
- اگر جوانسازی پوست‌تان در صورت و لب‌هاست، تا ۳ روز نوشیدنی سرد و گرم ننوشید.
فواید جوانسازی پوست به روش PRP
روش جوانسازی پوست با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، فواید متعددی دارد:
۱. تحریک تولید کلاژن
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت موجب تحریک کلاژن و الاستین میشود که در نهایت از پیری پوست پیشگیری می‌کند. درواقع کلاژن برای پوست فواید زیر را دارد:
- موجب تشکیل فیبروبلاست در لایه میانی پوست‌تان (درم) میشود که آن به نوبه خود تشکیل سلول‌های جدید پوست را تحریک می‌کند.
- در جایگزینی سلول‌های مرده پوست نقش دارد.
- از اندام‌های مهم بدن مراقبت می‌کند.
- ساختار، استحکام و انعطاف‌پذیری را به پوست بازمی‌گرداند.
- در لخته شدن خون نقش دارد.
۲. درمان شل شدن و افتادگی پوست
درمان پلاسمای غنی از پلاکت می‌تواند سال‌ها صدمات پوستی را در یک جلسه تا حد چشمگیری بهبود بخشد. پلاسما با نفوذ به لایه درم (میانی) پوست، موجب تولید کلاژن و بازسازی بافت همبند و در نتیجه استحکام و کشیدگی پوست میشود. بدین‌ترتیب از افتادگی و شل‌شدگی پوست کاسته میشود.
بنابه گفته متخصصان پوست، وقتی این درمان با درمان‌های دیگر مانند میکروابریژن، لیزر co2 فرکشنال یا میکرونیدلینگ همراه شود، می‌تواند عمق آثار زخم و بافت‌های پوستی را تا حد بالایی بهبود بخشد.
۳. کاهش اثر جوش و آکنه
بیشتر افراد بین سنین ۱۸ تا ۳۰ سالگی درگیر مشکلات پوستی جوش و آکنه هستند. اگر شما هم به چنین مشکلاتی گرفتار هستید، به سراغ درمان پلاسمای غنی از پلاکت بروید. با تزریق غلظت بالایی از پلاکت، فاکتورهای رشد، سلول‌های بنیادی و دیگر اجزاء کلاژن‌زا شروع به فعالیت کرده و در نتیجه جای جوش و تورفتگی‌های پوست تا حد زیادی درمان میشود. درضمن با این روش، سرعت درمان بالا می‌رود.
۴. درمان هایپرپیگمانتاسیون
هایپرپیگمانتاسیون یا لکه‌های پوستی، زمانی به وجود می‌آیند که ملانین بیش از حد تولید میشود. در این وضعیت بخش‌هایی از پوست، تیره‌تر از بخش‌های دیگر دیده میشود. با استفاده از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت و تولید کلاژن، مشکلات پوستی هایپرپیگمانتاسیون و همچنین ملاسما (لکه‌های ناشی از نور خورشید) درمان می‌شوند و نتیجه آن پوستی صاف و سالم است.
۵. خطر کم حساسیت و بهترین درمان طبیعی
از آنجایی‌که در این نوع درمان و تولید سرم مورد استفاده و تزریق به پوست، از اجزاء درمان‌کننده بدن خودتان استفاده میشود، این روش بیشترین ایمنی را دارد. همچنین به‌دلیل اینکه از خون شما برای انجام فرایند درمان استفاده میشود، خطر ابتلا به واکنش‌های حساسیتی، مانند آنچه که موقع استفاده از کورتیزون یا هیالورونیک اسید پیش می‌آید، بسیار کم میشود.
۶. درد و مدت زمان بهبودی کمتر
این روش جوانسازی پوست، کمترین درد را دارد تا جایی‌که بعد از درمان، به‌راحتی می‌توانید کارهای روزمره‌تان را انجام دهید. درضمن مدت زمان نقاهت‌تان هم بسیار کوتاه و در حد یک هفته خواهد بود. اما نتیجه درمان ممکن است از ۱ تا ۶ ماه بعد خودش را نشان دهد.
۷. دوام طولانی‌مدت
دوام این روش جوانسازی پوست، از ۱۲ تا ۱۸ ماه است. البته در درمان‌های اولیه باید حداقل سه سری تزریق انجام شده باشد.
عوارض جانبی جوانسازی پوست به روش PRP
اگرچه جوانسازی پوست به روش PRP، یکی از ایمن‌ترین روش‌های درمانی است، به‌علت اینکه با تزریق ماده‌ای به درون پوست همراه است، ممکن است عوارضی از خود به جا بگذارد. از برخی از این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عفونت، صدمه به عصب‌ها، درد و کبودی و صدمه به بافت‌های پوستی در محل تزریق، سرگیجه، تهوع، صدمه به رگ‌های خونی
چند پرسش و پاسخ
۱. این روش جوانسازی مناسب افراد در چه سنی است؟
بیشتر افراد در سنین مختلف ۱۸ تا ۷۲ سالگی می‌توانند از این نوع درمان استفاده کنند.
۲. چه افرادی نمی‌توانند از این روش جوانسازی پوست استفاده کنند؟
اگرچه این روش جوانسازی پوست برای بیشتر مردم بی‌خطرست اما افرادی که به بیماری‌های زیر مبتلا هستند، بهتر است از این نوع درمان استفاده نکنند:
- مبتلا به ایدز
- هر نوع سرطان خون
- ابتلا به سرطان پوست در منطقه‌ای که قرار است درمان PRP انجام شود
- مبتلا به هپاتیت C
- مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی که نیاز به داروهای رقیق‌کننده خون دارند
- مبتلا به مشکلات ژنتیکی پوست
- مبتلا به چین و چروک‌های عمیق پوستی و همچنین لکه‌های خورشیدی شدید
- مبتلا به کم‌خونی
- زنان باردار
- افراد سیگاری، الکلی و دارای سوء‌تغذیه
درواقع این بیماری‌ها به پلاکت‌های خون صدمه می‌زنند و در نتیجه نمی‌توان با استفاده از این نوع درمان، به نتیجه دلخواه دست یافت.
۳. چه کسانی بهترین انتخاب برای این نوع جوانسازی پوست هستند؟
افرادی که به بیماری‌های خاصی مبتلا نیستند یا در صورت ابتلا در مراحل اولیه آن قرار داشته باشند و افرادی که سالم‌اند می‌توانند از این نوع درمان استقبال کنند.
۴. چندوقت به چندوقت باید این نوع درمان را انجام داد؟
بررسی‌های محققان نشان داده است که بیشتر مردم پس از ۳ بار یا حتی بیشتر، نتایج این روش درمانی را مشاهده می‌کنند.
۵. جوانسازی پوست PRP بهتر است یا بوتاکس (Botox)؟
روش PRP ایمن‌تر از روش بوتاکس است و دوام بیشتری از آن دارد. درواقع دوام درمان PRP، حداقل تا ۱۸ ماه است. ولی در بوتاکس، درمان فقط ۳ تا ۴ ماه دوام دارد.
۶. جوانسازی پوست با روش درمان PRP و میکرونیدلینگ چگونه است؟
برخی از متخصصان پوست، جوانسازی پوست با روش میکرونیدلینگ را با PRP ترکیب می‌کنند. در این روش با استفاده از سوزن‌های بسیار نازک میکرونیدلینگ، پارگی‌های میکروسکوپی روی پوست ایجاد کرده و سپس پلاسمای فرد درون پوست او تزریق میشود. با این روش، تولید کلاژن و ترمیم جراحت‌های پوستی سرعت می‌یابد.
۷. برای انجام درمان جوانسازی پوست (PRP) به چه کسانی باید مراجعه کرد؟
برای اینکه دچار عوارض احتمالی این نوع روش جوانسازی پوست نشوید، حتما باید به پزشک متخصص پوست یا جراح پلاستیک مراجعه کنید.
کلام آخر
امیدواریم مطالعه این مقاله به تمام پرسش‌هایتان درباره روش جوانسازی پلاسمای غنی از پلاکت پاسخ داده باشیم. شما هم اگر در این زمینه تجربه یا توصیه‌ای دارید، خوشحال می‌شویم با ما هم در میان بگذارید.