همه چیز درباره پارچه کرپ؛ انواع، کاربردها و نحوه مراقبت
پارچه کرپ از آن دست پارچه‌هایی است که کمتر کسی پیدا می‌شود که نام آن را نشنیده باشد. کرپ آن‌قدر انواع مختلفی دارد که انتخاب از بین آنها واقعا دشوار است. در این مطلب درباره این پارچه زیبا، انواع آن، ویژگی‌هایی که دارد و لباس‌هایی که می‌توانید با آن بدوزید بیشتر خواهید دانست.
کرپ چه جور پارچه‌ای است؟
کرپ پارچه‌ای مجلل و شیک است که در گذشته آن را فقط از ابریشم تهیه می‌کردند، اما امروزه تقریبا از هر نوع الیافی ازجمله پشم و الیاف مصنوعی هم تولید می‌شود. کرپ از کلمه کرپ (Crêpe) فرانسوی گرفته شده است که نوعی پنکیک کوچک و نازک است و ظاهر آن درست به همان پارچه شبیه است. کرپ انواع مختلفی دارد. برخی از آنها نازک و سبک و برخی ضخیم و سنگین هستند. هر نوع کرپ برای دوخت لباس‌های خاصی مناسب است.
کرپ چه کاربردهایی دارد؟
کرپ ظاهری خاص با چروک‌های بسیار ظریف دارد و معمولا پارچه‌ای با وزن سبک تا متوسط است، بااین‌حال برخی از انواع آن واقعا سنگین هستند. از کرپ می‌توان در تهیه لباس‌هایی مانند کت‌وشلوار و در دکوراسیون منزل برای پرده، بالش و نظایر آنها استفاده کرد.
در گذشته‌های دور، در بسیاری از فرهنگ‌های غربی، زنان لباس‌های دوخته‌شده از پارچه کرپ را صرفا برای مراسم سوگواری می‌پوشیدند، اما حالا دیگر این‌طور نیست و پارچه کرپ برای دوخت انواع لباس‌های مجلسی در صنعت مد کاربرد دارد.
منشأ پارچه کرپ از کجاست؟
جالب اینجاست که پارچه کرپ در تاریخ تمدن بشر، هیچ نقطه منشأ مشخصی ندارد. ازآنجاکه نوع بافت کرپ پیچیدگی خاصی ندارد و ساده است، هر ملتی ممکن است در یک مرحله از رشد صنعت نساجی خود شکلی از این نوع بافت را به کار گرفته باشد. هنوز هم زنان ارتدکس یونانی از کرپ برای سوگواری استفاده می‌کنند و در شبه‌قاره هند هنوز هم لباس‌های سنتی هندی (ساری) با این پارچه عجین شده‌اند.
در غرب، در طی قرن نوزدهم بود که کرپ به‌عنوان پارچه‌ای برای همه نوع لباس و نه فقط لباس سوگواری محبوب شد. در آن زمان شرکتی به نام کورتالدز (Courtaulds) تقریبا به‌طورکامل بر بازار تولید کرپ تسلط پیدا کرد و طی سال‌ها این شرکت به‌عنوان نمادی از کرپ شناخته می‌شد. کورتالدز انواع مختلفی از بافت‌ها و مواد اولیه را برای تولید انواع کرپ آزمایش کرد.
کرپ را چطور تهیه می‌کنند؟
همان‌طور که گفتیم برای تهیه کرپ می‌توان از الیاف طبیعی مانند ابریشم خام، پنبه و پشم یا الیاف مصنوعی ازجمله پلی‌استر و ریون استفاده کرد. تمام پارچه‌های کرپ همان ظاهر چروکیده خاص را دارند و به‌دلیل روش‌های مختلف تولید آن به این شکل خاص می‌رسند. کرپ را می‌توان فقط با بافتن از یک نخ (knit fabric) یا با چند نخ (woven fabric) تهیه کرد. انواع کرپ با نوع مواد و روش بافت آن تعیین می‌شوند.
اولین مرحله از تولید کرپ، تهیه نخ آن است. برای این کار با روش پیچاندن سخت، نخ را محکم‌تر از حد معمول تولید می‌کنند و در آن از تابیدن متناوب نخ در جهت‌هایی به‌شکل S و Z استفاده می‌کنند تا بافتی فنری پیدا کند. پس از تولید نخ کرپ، آن را رنگ می‌کنند و کارهای نهایی را روی آن انجام می‌دهند و می‌ریسند. در برخی موارد همان کارخانه‌ای که نخ را می‌ریسد، پارچه را هم تولید می‌کند، اما معمولا دو شرکت جداگانه این دو کار را بین خودشان تقسیم می‌کنند و با هم کار می‌کنند.
انواع مختلف کرپ را بشناسید
تعداد انواع کرپ واقعا زیاد است. هر یک از آنها بر اساس روش تولید و الیاف استفاده‌شده در آنها با هم متفاوت هستند.
۱. کرپ دوشین
کرپ دوشین پارچه‌ای سبک است که معمولا از ابریشم تهیه می‌شود. سطح کرپ دوشین مانند سایر کرپ‌ها چروکیدگی زیادی ندارد. بنابراین تقریبا صاف و مات است و روی آن حالت شنی دارد. این کرپ با استفاده از نخ‌های محکم تابیده‌شده به‌عنوان پود به دست می‌آید و الگوی بافت آن ساده است. امروزه کرپ دوشین را از پلی‌استر هم تهیه می‌کنند که از نظر ظاهری به کرپ دوشین ابریشمی شبیه است اما از آن خیلی ارزان‌تر است.
۲. کرپ ژرژت
کرپ ژرژت هم ظاهری نرم و صاف دارد و در اصل از ابریشم یا الیاف مشابه ابریشم مصنوعی مانند ریون تهیه می‌شود. این پارچه تا حدودی خاصیت کشسانی دارد و افت آن بسیار زیباست. پارچه کرپ ژرژت برای دوخت لباس محبوبیت بسیار زیادی دارد.
۳. کرپ پشمی
کرپ پشمی سطحی خشن‌تر و کرکی دارد که آن را از الیاف پشمی و گاهی از الیاف پنبه‌ای یا مصنوعی تهیه می‌کنند. این کرپ پارچه‌ای سبک تا متوسط است، در برابر چروک‌شدن مقاوم است و اغلب از آن برای پیراهن، شلوار و کت‌وشلوار استفاده می‌کنند.
۴. کرپ د سانته
این کرپ خشن و زبر است و رنگ طبیعی الیاف خودش را دارد.
۵. ساتن پشت‌کرپ
این پارچه در واقع نوعی ساتن است که پشت آن کرپ است. یعنی روی پارچه مانند ساتن براق و صاف و نرم است، ولی پشت آن شبیه کرپ چروکیده و زبر است.
۶. کرپ کانتون
این کرپ در اصل از ابریشم استان کانتون در چین تهیه شده است و به همین دلیل به این نام معروف است. از نظر ظاهری شبیه کرپ دوشین است، اما سنگین‌تر از آن است، زیرا از تارهای سنگین‌تری در بافت آن استفاده می‌کنند.
۷. کرپ پلیسه
برای تهیه کرپ پلیسه از مواد شیمیایی خاصی استفاده می‌کنند تا به ظاهری چین‌خورده و پلیسه‌مانند برسند. برای این کار یا از روی پارچه غلتک داغ را با فشار برای ایجاد الگو عبور می‌دهند یا اینکه آن را با الگوی مومی می‌پوشانند و سپس در محلولی قلیایی غوطه‌ور می‌کنند. قسمت‌های پوشانده نشده با موم، جمع می‌شوند و وقتی موم را برمی‌دارند، پارچه حاصل ظاهری چروکیده دارد.
۸. کرپ چارموز
این کرپ نوعی پارچه ابریشمی است که با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های بافت ساتن با نخ‌های تابیده کرپ بافته می‌شود. کرپ چارموز نرم است و مانند ساتن صاف و براق ولی پشت آن مات و کدر است. ازآنجاکه از نخ‌های کرپ در تهیه آن استفاده می‌کنند، این پارچه در واقع نوعی کرپ به شمار می‌رود.
۹. کرپ ایروفان
این کرپ‌ها در اواسط قرن نوزدهم محبوب بودند و بافتی شل مانند گاز استریل داشتند. ایروفان دیگر تولید نمی‌شود اما برخی از انواع منسوجات کرپ از ویژگی‌های آن استفاده می‌کنند.
۱۰. بوته ساتین (Bauté satin)
این کرپ طرحی پیچیده دارد و برای بافت آن از نخ‌های تابیده‌شده با طراحی کرپ ساده معکوس تهیه می‌شود. این نوع کرپ محبوب فرانسوی است و هنوز هم از آن به‌شکل گسترده‌ای استفاده می‌کنند.
۱۱. کرپ آنگلیس
این کرپ سیاه و سفید است و در زمان‌های گذشته به نمادی از سبک زندگی روستاییان انگلیسی تبدیل شده بود. در آن دوران محصولات تولیدشده از این نوع کرپ بین دو قبیله بریت و فرانک ردوبدل می‌شد.
۱۲. کرپ پلی‌استر
این پارچه نوعی پارچه کرپ است که از الیاف مصنوعی پلی‌استر تهیه می‌شود. به آن پلی کرپ هم می‌گویند. پلی کرپ به‌طور معمول نازک و سبک است و افت زیبایی دارد. این کرپ برای دامن، پیراهن و بلوز عالی است. برای اینکه کمی خاصیت کشسانی داشته باشد از الاستان در تهیه آن استفاده می‌کنند و به آن کرپ کش می‌گویند.
۱۳. کرپ‌لین
کرپ‌لین یکی از برندهای تولید پارچه کرپ است که از دهه ۱۸۰۰ میلادی وارد بازار کار کرپ شد، این کرپ به نام شرکت خودش معروف است و به‌دلیل ترکیب فرایندهای تولید پارچه مدرن مختلف با یکدیگر موردتوجه واقع شده است.
۱۴. کرپون
این کرپ از بقیه سنگین‌تر است و یکی از مهم‌ترین منسوجات در نیمه دوم قرن نوزدهم به شمار می‌رفت.
۱۵. کرپ فرانسوی
این کرپ را کرپ تخت هم می‌نامند و معمولا از آن در تولید زیرپوش از آن استفاده می‌کنند.
از کرپ چه لباس‌هایی می‌توانیم بدوزیم؟
پارچه کرپ بسیار ظریف است و از نوع نازک آن در روسری‌ها، لباس شب و سایر انواع لباس‌های سبک می‌توان استفاده کرد. کرپ پشمی دوام بیشتری نسبت به کرپ ابریشم دارد، به این معنی که می‌توان از آن در لباس‌های سنگین مانند کت و پیراهن استفاده کرد.
کرپ‌های مصنوعی دوام بیشتری دارند، اما آنهایی که از پشم یا ابریشم تهیه می‌شوند راحتی بیشتری با پوشیدن آنها خواهید داشت.
معمولا از کرپ برای لباس‌های معمولی روزانه مثل مانتو یا بلوز و پیراهن خانه استفاده نمی‌کنند. این پارچه بیشتر برای دوخت کت و دامن‌های شیک مخصوصا دامن بلند مدل شانل یا ماهی، مانتوهای مجلسی، لباس شب بلند با دامن‌های دنباله‌دار یا تنگ و نظایر آنها کاربرد دارد.
کدام کشورها بزرگترین تولیدکننده پارچه کرپ هستند؟
کشورهای زیادی هستند که پارچه کرپ را تولید می‌کنند به همین دلیل بررسی مکان تولید مواد اولیه آن مهم‌تر است.
بزرگترین صادرکننده ابریشم
از نظر حجم تولید، چین بزرگترین تولیدکننده ابریشم است، اما تولید ابریشم در فرهنگ هند نقش حیاتی‌تری نسبت به چین دارد. ازآنجاکه چین به‌طورکلی بزرگترین تولید کننده پارچه است، بنابراین منطقی است که بگوییم بیشترین ابریشم را تولید می‌کند. بااین‌حال بسیاری از تولیدکنندگان ابریشم هند هنوز ابریشم را به حد زیادی تهیه می‌کنند و کارخانه‌داران چینی احتمال زیادی دارد که زیر سطح متوسط ابریشم تولید کنند.
بزرگترین صادرکننده پشم
درحالی‌که چین دوست دارد بزرگترین صادرکننده پشم در جهان هم باشد، اما این عنوان به استرالیا تعلق دارد.
بزرگترین صادرکننده منسوجات مصنوعی
چین بزرگترین تولیدکننده منسوجات مصنوعی در جهان است. درست است که راهی طبیعی و ایمن برای تولید منسوجات مصنوعی وجود ندارد اما هر چه که هست، تعداد عظیمی از شرکت‌های تولید منسوجات مصنوعی چینی از فرایندهایی برای تولید استفاده می‌کنند که به محیط‌زیست آسیب می‌رساند و کارگران را در معرض خطر قرار می‌دهد.
اگر مجبورید از این منسوجات استفاده کنید از شرکت‌هایی این پارچه‌ها را تهیه کنید که می‌دانید از مواد بازیافتی استفاده می کنند و آلودگی آنها را تا حد ممکن کاهش می‌دهند. در واقع هیچ کدام از منسوجات چه طبیعی چه مصنوعی وجود ندارند که آلودگی به همراه نداشته باشند، اما الیاف طبیعی آلودگی کمتری ایجاد می‌کنند. ممکن است در آینده به جایی برسیم که راهی برای تولید الیاف مصنوعی که از الیاف طبیعی پایدارتر هستند کشف کنیم، اما هنوز زمان زیادی تا آن زمان فاصله داریم.
چطور از کرپ مراقبت کنیم؟
ازآنجاکه کرپ را می‌توان به روش‌های مختلف و از الیاف مختلف تهیه کرد، رعایت دستورالعمل‌های مراقبت از آن در لباس‌ها و وسایل منزل بسیار مهم است. بیشتر کرپ‌ها را باید به خشکشویی بفرستید زیرا اگر در ماشین لباس‌شویی بشویید به‌شکل قابل‌توجهی آب می‌روند. در چند مورد از کرپ می‌توان آنها را با آب سرد شستشو داد و آن را صاف قرار داد تا خشک شود.
