آیا می‌توان چرم طبیعی را با آب شست؟ اصلا چطور باید لباس و سایر اکسسوری‌های چرمی را بشوریم که آسیب نبینند؟ می‌توانید چرم مصنوعی را با آب بشوییم یا آب چرم را خراب می‌کند؟ اگر روشهای اصولی شستوشوی لباس‌های چرم با ماشین و دست را بلد باشید قطعا می‌توانید بدون آسیب، خشک شدن، پوسته‌پوسته شدن و آب رفتن انواع چرم را بشورید. در این مطلب قصد داریم روشهای مطمئن شستن لباس‌های چرم طبیعی و مصنوعی با دست و ماشین را به شما آموزش بدهیم.
چطور پالتو، کاپشن و کت‌های چرم طبیعی را بدون آسیب دیدن بشوریم؟
روشهای اصولی شستوشوی لباس چرم مثل پالتو، کاپشن و کت چرم طبیعی، فرآیندی است برای از بین بردن کثیفی و لکه بدون آسیب رساندن به الیاف چرم یا پوشش محافظ آن. پاک‌کننده‌های ملایم، جوش‌شیرین و حتی پودر لباسشویی را می‌توان به‌راحتی برای از‌بین‌بردن لکه‌های البسه چرم استفاده کرد تا به حفظ لباس چرمی شما کمک کند.
درواقع روشهای مختلفی برای شستن کت و کاپشن چرم بسته به لکه و نوع چرمی که می‌خواهید تمیز کنید وجود دارد. در ادامه چند روش شستن صحیح و مطمئن کت، کاپشن و پالتو چرم را مرحله‌به‌مرحله به شما آموزش می‌دهیم.
۱. گرد‌و‌غبار چرم را بگیرید
با استفاده از یک پارچه یا برس نرم، گرد‌و‌غبار یا تجمع چربی را از روی لباس چرم پاک کنید. همیشه از حرکات دایره‌ای برای جلوگیری از هر گونه آسیب به چرم استفاده کنید.
۲. یک محلول صابون ملایم آماده کنید
آب گرم را با حدود دو قاشق چای‌خوری مایع شوینده ترکیب کنید تا محلولی ملایم درست کنید که برای تمیز‌کردن پالتو، کاپشن و کت چرم بدون ایجاد آسیب یا ساییدگی کارساز باشد. یک ضرب‌المثل معروف وجود دارد که می‌گوید: «هنگام کار با چرم و تمیز‌کردن آن، کمتر، بیشتر است.» پس محلول مورد‌نظر باید ملایم و سبک باشد.
نکته: اگر نمی‌خواهید از محلول صابون استفاده کنید (به‌خصوص اگر پالتو، کاپشن و کت چرم شما بیش از حد کثیف نیست)، می‌توانید از این مرحله و مرحله بعد بگذرید و مستقیما به مرحله ۴ بروید.
۳. چرم را به‌آرامی تمیز کنید
یک پارچه نرم یا اسفنج نرم را برای چند دقیقه در محلول صابون ملایم که درست کرده‌اید، خیس کنید. قبل از اینکه روی چرم بمالید، حتما پارچه یا اسفنج را فشار دهید تا آب آن گرفته شود و صرفا کمی مرطوب باشد، اما آب از آن چکه نکند؛ چون در غیر این صورت آب در تار‌و‌پود چرم نفوذ می‌کند و به آن آسیب می‌رساند.
در واقع کلید اصلی این روش تمیز کردن چرم با آب، استفاده از حداقل میزان رطوبت است. یک نکته مهم دیگر این است که از یک اسفنج نرم و لطیف برای تمیز کردن چرم استفاده کنید. اسفنج‌های زبر و خشن به بافت چرم آسیب وارد می‌کنند. (می‌توانید به جای اسفنج از یک دستمال نرم هم استفاده کنید.)
اسفنج یا دستمال نرم را روی قسمت خارجی لباس چرم به آرامی و به صورت دورانی بکشید و آن را تمیز کنید. حرکت دست باید آرام و با ملایمت باشد، نه سریع و خشن. آن قسمت‌هایی از لباس که لکه چربی یا کثیفی جمع شده را بیشتر تمیز کنید. در صورت نیاز دوباره اسفنج یا دستمال را مرطوب کنید.
۴. کت، کاپشن یا پالتو چرم را پاک کنید
حالا با استفاده از یک پارچه تمیز و نرم و مرطوب، این بار لباس چرم را با آب تمیز پاک کنید تا بقایای صابون پاک شود. باقی ماندن صابون یا شوینده روی چرم به آن آسیب می‌رساند و باعث خشک شدن و ترک خوردن لباس یا اکسسوری چرم می‌شود.
در یک ظرف دیگری مقداری آب تمیز و ولرم بریزید و یک اسفنج یا دستمال نرم را مرطوب کنید (به یاد داشته باشید که از کمترین میزان رطوبت مورد نیاز استفاده کنید.). اسفنج را به‌صورت دورانی روی لباس بکشید. مطمئن شوید که هیچ رطوبتی روی لباس چرم باقی نماند، زیرا آب بیش از حد بیش از آنکه مفید باشد، ضرر دارد. (اگر لباس چرم شما خیلی کثیف نیست همین مرحله برای تمیز کردن آن کافی است).
حالا چرم را با یک حوله خشک و نرم به‌آرامی خشک کنید، سپس کاپشن، پالتو یا کت چرم را روی یک آویز رخت چوبی در جایی خنک آویزان کنید تا کاملا خشک شود. چرم را در معرض نور مستقیم آفتاب نگذارید. چرم باید در معرض هوا و در سایه خشک شود. همچنین از حرارت مستقیم (مانند سشوار، شوفاژ، بخاری یا نور مستقیم خورشید) برای سرعت بخشیدن به روند خشک شدن لباس چرمی استفاده نکنید چون به آن آسیب می‌رساند.
شستن کت، پالتو یا کاپشن چرم با شوینده‌های مخصوص چرم (روش دوم)
۱. یک پاک‌کننده مخصوص چرم بخرید. این شوینده‌های مخصوص چرم حاوی موادی هستند که کثیفی‌ها و لکه‌ها را از بین می‌برند و درواقع شوینده‌های ملایمی هستند که به نرم شدن چرم و تمیز شدن آن کمک می‌کنند اما به تار‌و‌پود چرم آسیب نمی‌رسانند. این شوینده‌های مخصوص چرم را می‌توانید از فروشگاه‌های تخصصی چرم یا هایپرمارکت‌ها تهیه کنید.
۲.چند قطره از شوینده را روی یک پارچه نرم و لطیف بریزید یا اسپری کنید (همیشه از حداقل مقدار پاک‌کننده استفاده کنید و اگر باز هم نیاز بود شوینده بیشتری روی پارچه بریزید). پارچه را به‌صورت دورانی و آرام روی لباس چرم خود بکشید تا ماده شوینده جذب چرم شود. استفاده از این شوینده نیاز به آبکشی ندارد.
۳.اضافی ماده پاک کننده چرم را با یک پارچه تمیز و نرم دیگر از روی چرم پاک کنید. بعد از اتمام کار باید چرم تمیز شده باشد و جلوه براقی داشته باشد. معمولا با یک‌بار استفاده از ماده تمیزکننده چرم، لباس شما تمیز می‌شود، مگر اینکه لباس شما خیلی کثیف باشد که در این صورت باید دو یا سه بار از پاک‌کننده استفاده کنید.
پاک کردن چرم به این روش معمولا شما را از چند ماه شستن لباس چرم معاف می‌کند. از این اسپری‌ها و به همین روشی که گفته شد برای تمیز کردن کیف، کلاه، کمربند، کفش و سایر اکسسوری‌های چرم هم می‌توانید استفاده کنید.
نکته مهم: برای آویزان کردن کت، کاپشن و پالتو چرم باید به جای گیره از آویزهای رخت چوبی استفاده کنید چون در‌غیر‌این‌صورت جای گیره بعد از خشک شدن روی لباس باقی می‌ماند. معمولا دو تا سه روز زمان لازم است تا پالتو، کاپشن یا کت چرم طبیعی کاملا خشک شود. بنابراین حتما از ماده مخصوص جهت محافظت یا نگهداری لباس چرم استفاده کنید تا حالت انعطاف‌پذیری و کشسانی لباس چرم حفظ شود.
روشهای شستن شلوار چرم طبیعی
شلوارهای چرمی شیک و پرطرفدار هستند. با‌این‌حال، مثل سایر لباس‌ها و اکسسوری‌های چرم طبیعی، شستن شلوار چرم هم حساس است و هنگام تمیز کردن آنها باید با‌احتیاط عمل کنید. مراحل شستن شلوار چرم طبیعی را دنبال کنید:
۱.برای اینکه شلوار چرمی خود را مثل روز اول نو و خوش‌فرم نگه دارید، با مطالعه دقیق برچسب لباس شروع کنید. برچسب راهنما معمولا در قسمت وسط کمر شلوار قرار دارد. اگر روی برچسب «فقط خشکشویی» یا «غیر‌قابل شستشو» نوشته شده است باید برای شستن آن را به مغازه خشکشویی بسپارید. هر گونه لکه قابل مشاهده را به‌دقت بررسی کنید. روی هر لباس چرمی نحوه صحیح شستن آن توضیح داده شده است.
۲. قبل از اینکه تصمیم بگیرید شلوار چرم خود را با هر روشی تمیز کنید بهتر است که یک پارچه مرطوب را روی قسمت کوچک شلوار که کمتر در‌معرض دید است امتحان کنید. سپس منتظر بمانید تا ببینید آیا متوجه تغییر رنگ، محو شدن یا چروک شدن پارچه چرم در آن نقطه می‌شوید یا خیر. این آزمایش در واقع مقاومت شلوار شما در برابر خیس شدن با بخار آب یا شستن در ماشین لباسشویی را نشان می‌دهد.
اگر شلوار شما در ناحیه آزمایش با ماده شوینده چروک شد، ترک برداشت یا لک شد، قابل شستشو با دست یا ماشین لباسشویی در خانه نیست و بهتر است آن را برای تمیز کردن نزد یک متخصص چرم ببرید. اگر هم بعد از این آزمایش برای شلوار چرم شما هیچ مشکلی پیش نیامد مراحل زیر را دنبال کنید.
شستن کت، کاپشن و شلوار چرم با ماشین لباسشویی
یکی از روشهای اصولی شستوشوی لباس چرم با ماشین لباسشویی است. لباسشویی را روی حالت «delicate cycle» که لباس‌ها را با آب سرد می‌شوید تنظیم کنید. تمام زیپ‌ها و دکمه‌های لباس چرم را ببندید تا در اثر چرخش لباس در ماشین لباسشویی چرم آسیب نبیند.
کاپشن، کت یا شلوار چرم را پشت‌و‌رو کنید و در ماشین لباسشویی بیندازید. از شوینده ملایم مخصوص لباس‌های حساس استفاده کنید. مقدار شوینده باید بسیار کم باشد. لباسشویی را روی کمترین حالت دور تنظیم کنید. اگر برای شستشو در ماشین لباسشویی کت، کاپشن، پالتو یا شلوار چرم را در یک کاور لباس بگذارید بهتر است. زیپ کاور را ببندید و لباس چرم را در ماشین بیندازید. کاور کمک می‌کند تا سایش پارچه چرم در اثر چرخش ماشین لباسشویی به حداقل میزان ممکن برسد.
نکته ۱: اگر ماشین لباسشویی شما حالت شستشوی ابریشم یا شستشوی دستی دارد از این حالت برای شستن اکسسوری چرم خود استفاده کنید.
نکته ۲: برای شستن کیف و کفش چرم طبیعی خود به‌هیچ‌وجه از ماشین لباسشویی استفاده نکنید.
شستن شلوار چرم با دست
اگر فکر می‌کنید شستن با ماشین به شلوار چرم شما آسیب می‌رساند یا شلوار آن‌قدر کثیف نیست که در ماشین بیندازید، شلوار چرم را با دست تمیز کنید. برای این کار از یک دستمال میکروفایبر استفاده کنید. دستمال را با محلول آب ولرم (آب داغ نباشد) و صابون چرم مرطوب کنید (خیس نباشد، مرطوب کافی است). دستمال را به‌آرامی و به حالت دورانی روی شلوار چرم بکشید.
تمیز کردن شلوار چرم با دستگاه بخارشوی
برای تمیز کردن شلوار چرم طبیعی از بخارشوی هم می‌توانید استفاده کنید. دستگاه را روی حالت ملایم تنظیم کنید. بخار را از فاصله 10 سانتی‌متری روی شلوار بگیرید. بخار را تا حدی روی شلوار بگیرید که شلوار تمیز و صاف شود. بخارشوی شلوار چرم شما را مرطوب می‌کند اما خیس نمی‌کند. از این روش برای تمیز کردن سایر لباس‌ها و اکسسوری‌های چرم خود از جمله بوت چرم، کیف چرم، کفش چرم، دستکش چرم، کلاه چرم و … هم می‌توانید استفاده کنید. برای خشک کردن شلوار چرم آن را روی بند رخت آپارتمانی پهن کنید (شلوار چرم را آویزان نکنید، شلوار را روی میله‌ها به‌صورت طولی پهن کنید). طناب آپارتمانی را در هوای آزاد قرار دهید. از حرارت سشوار، بخاری، شوفاژ یا خشک‌کن ماشین لباسشویی برای خشک کردن شلوار چرم استفاده نکنید.
روشهای پاک کردن لکه از روی لباس چرم
۱. لکه‌ها را از روی لباس چرم به‌سرعت پاک کنید. اگر روی لباس چرم خود لکه دیدید، سعی کنید در‌اسرع‌وقت آن را پاک کنید. بعضی از لکه‌ها، مثل جوهر، تقریباً بلافاصله به تار‌و‌پود چرم نفوذ می‌کنند و پاک کردن آنها سخت است. سایر موارد، مانند نمک، اگر به‌موقع آنها را پاک کنید، به راحتی از روی لباس پاک می‌شوند. توجه داشته باشید که لکه‌های لباس چرم ممکن است نیاز به چندین بار تمیز کردن یا سپردن به خشکشویی داشته باشد.
۲. برای پاک کردن لکه‌ها از روی لباس چرم از یک اسفنج نرم استفاده کنید. اسفنج نرم را به‌صورت دورانی روی پارچه بکشید.
۳. بهترین ماده برای پاک کردن لکه از روی پارچه چرم «نشاسته ذرت» است. روی لکه چرب و روغنی یک قاشق غذاخوری نشاسته ذرت بریزید. کافی است چند دقیقه نشاسته روی لکه چربی بماند تا چربی را به خودش جذب کند. بعد با استفاده از یک پارچه مرطوب (خیس نباشد) به‌صورت دورانی نشاسته را از روی پارچه پاک کنید. شاید لازم باشد چند مرتبه پارچه تمیزکننده را عوض کنید و از یک پارچه مرطوب دیگر برای پاک کردن ذرات نشاسته استفاده کنید.
۴.برای پاک کردن شوره و لکه‌های خشک از مخلوط سرکه استفاده کنید. یک محلول شامل نصف آب و نصف سرکه درست کنید. پارچه را کمی با این محلول نم کنید (خیس نباشد) و به‌صورت دورانی روی لکه بکشید تا پاک شود.
شستن انواع لباس چرم مصنوعی
لباس چرم مصنوعی را بهتر است با دست بشورید و از ماشین لباسشویی استفاده نکنید. ماشین لباسشویی چرم مصنوعی را پوسته‌پوسته می‌کند و به آن آسیب می‌رساند. برای شستن لباس با چرم مصنوعی از محلول آب ولرم با پودر لباسشویی استفاده کنید. لباس چرم را در این محلول بگذارید و چند دقیقه صبر کنید. سپس به‌آرامی چرم مصنوعی را کمی با دست مالش دهید. سپس با ملایمت آن را آبکشی کنید. لباس چرم مصنوعی را روی چوب‌رختی آویزان و در معرض هوا در سایه قرار دهید تا خشک شود. چرم مصنوعی را برای خشک شدن زیر نور مستقیم آفتاب نگذارید و از گرمای سشوار، بخاری، شوفاژ و … برای خشک کردن چرم مصنوعی استفاده نکنید.
بهترین روش شستن چرم جیر
از جمله محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین انواع چرم «چرم جیر» است. چرم جیر پرز دارد و همین پرزها گرد‌و‌غبار را بیشتر به خود جذب می‌کنند. بهترین محلول برای شستن چرم جیر یک محلول آب و صابون چرم ملایم است. همچنین از محلول ملایم و سبک آب و مایع ظرفشویی هم برای تمیز کردن چرم جیر می‌توانید استفاده کنید.
برای تمیز کردن چرم جیر یک اسفنج نرم یا دستمال نخی بدون پرز را با یکی از این دو محلول مرطوب کنید (خیس و آبچکان نباشد چون چرم را خراب می‌کند) و دستمال را به‌صورت دورانی روی سطح چرم به‌آرامی بکشید تا لکه‌ها از روی سطح چرم پاک شوند.
واکس زدن چرم طبیعی بعد از شستن
بعد از شستن چرم طبیعی باید آن را واکس بزنید تا بافت چرم خشک نشود. از واکس مناسب با رنگ چرم برای این کار استفاده کنید. اگر هم واکس مخصوص چرم ندارید از مقداری روغن زیتون طبیعی استفاده کنید. کمی روغن زیتون طبیعی را گرم کنید (داغ نباشد) و با یک دستمال نرم نخی بدون پرز به‌صورت دورانی روی چرم بمالید.
آیا آب به چرم آسیب می‌رساند؟
واقعیت این است که آب چرم را خراب نمی‌کند. در واقع این خشک شدن لایه بیرونی چرم است که چرم را پوسته‌پوسته کرده و آن را از فرم می‌اندازد. برای اینکه شستشو به چرم آسیب نرساند باید چرم را واکس بزنید یا چرب کنید. واکس زدن و چرب کردن چرم در مورد تمام اکسسوری‌های چرم از انواع لباس چرم گرفته تا کیف و کفش، کمربند و دستکش صدق می‌کند.
آیا می‌توان لباس‌های چرم را اتو کرد؟
بهتر است که در حد امکان لباس‌های چرمی را اتو نکنید چون فشار و گرما قاتل چرم هستند. بهترین روش صاف کردن لباس‌های چرمی همان روش قدیمی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در زمان‌های قدیم است که هنوز اتو اختراع نشده بود؛ لباس چرم را زیر تشک خود بگذارید تا صاف شود. در صورتی‌که اصرار دارید لباس چرم را اتو کنید باید بدانید اتو کردن لباس چرم اصولی دارد که باید در شرایط ضروری حتما رعایت شود؛ مثل اینکه اتو حتما بدون آب باشد، دمای اتو روی کمترین حالت باشد، سطح آهنی اتو با چرم تماس نداشته باشد و روی چرم از یک حوله ضخیم استفاده کنید، اتو را روی چرم نکشید و حرکت ندهید و صرفا آن را روی چرم بگذارید و بردارید.
سرکه برای پاک کردن چرم طبیعی ماده مناسبی است؟
بهتر است از سرکه برای پاک کردن لکه‌های چرم طبیعی استفاده نکنید. سرکه رنگ چرم را تغییر می‌دهد. محلول ملایم آب و صابون بهترین شوینده برای چرم طبیعی است.
سخن آخر
ممکن است این تصور که شستن لباس چرم با آب آن را خراب می‌کند یا نگهداری لباس چرم دردسر دارد شما را از خرید این لباس‌ها و اکسسوری‌هایی با این پارچه شکیل و زیبا منصرف کرده باشد. اما مسئله اینجاست که اگر اصولی که در این مقاله در رابطه با شستن و مراقبت‌های بعد از شستن لباس‌های چرم طبیعی و مصنوعی گفته شد را به‌دقت رعایت کنید تا سال‌ها می‌توانید لباس‌های چرم و سایر اکسسوری‌های چرمی خود را نو و خوش‌فرم، مثل روز اول نگه دارید.
